İnsanların gerek iş gerekse özel hayatındaki önemini her geçen gün arttıran bilgi iletişim teknolojileri ve internet kullanımı, ihtiyaç olunan verilerin muhafazası ile istendiğinde tekrar ulaşılabilmesi için depolanması ihtiyacını da beraberinde getirmektedir. Aşağıdaki rakamların büyüklüğü, konunun önemini göstermektedir:
– Tüm dünyada dolaşan günlük e-posta sayısı 70 milyar adet/gün olarak hesaplanmaktadır.
– Firmaların depoladıkları veri miktarı 240 terabit olarak hesaplanmaktadır (bu rakam 10.000 km uzunluğunda klasik dosya muhafaza dolabına eşittir).

E-mail’lerin içerdiği fotoğraflar, videolar ile ortalama her 17 e-mailden birinin saklandığı düşünülürse veri taşıma ve depolama için oluşan yükün çok arttığını söylemek yanlış olmaz.

Data Center’ların kurulmasının amacı, genellikle aşağıdaki servisleri sağlamaktır:
1-Büyük ölçekli firmaların kendi ihtiyaçları olan veri depolama ve istenen verilere ulaşabilmek için kendi bünyelerinde kurdukları Data Center’lar.
2- Küçük & orta ölçekli firmalar ile ev kullanıcılarına hizmet veren servis sağlayıcılarının ihtiyacı olan birden çok firmanın paylaşımlı olarak kullandığı Data Center’lar.

Hangi amaçla kurulmasına bağlı olmaksızın, Data Center’ların kurulması aşamasında dikkat edilmesi gerekli unsurlar ortaktır ve aşağıda sıralanmıştır.
1- Lokasyon: Data Center’ın kurulacağı yer seçilirken şu hususlara dikkat edilmelidir:
a) Ulaşımı kolay bir yerde olmalıdır.
b) Deprem riski yüksek yerlerde, nehir kenarlarında, dere yataklarında, maden ocaklarının üzerinde, yer altı metro güzergahı üzerinde kurulmamalıdır.
c) Trafik kilitlenmesinin yaşanabileceği otoban kavşakları gibi yerlere yakın olmamalıdır.
d) Askeri üsler, yabancı elçiliklerin yakınlarında kurulmaması tercih edilir.
e) İhtiyaç olunacak elektrik, su ve Telekom bağlantı taleplerine yanıt verebilecek bir bölge seçilmelidir.

2- Bina Seçimi:
a) Kullanılacak binanın, yüksek ağırlık taşıma kapasitesi hesaplanarak uygunluğu kontrol edilmelidir.
b) Data Center için gerekecek Telekom odası, Ana Data Center bölümü, Operasyon odası, depo alanları, hizmet alanları, UPS odası, jeneratör yeri, yangın sistemi odası, su deposu… Gibi bölümler için yeterli alana sahip olmalıdır.
c) Kurulacak Data Center’ın gelecekte büyüme potansiyeline cevap verecek yapıda olmalıdır.

3- Enerji ihtiyacı:
a) Data Center’da gerek çalışan cihazların, gerekse soğutma sistemlerinin beslenmesi için gereklidir ve 5-10 yıl süre içersinde Data Center’ın muhtemel büyüme ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir enerji sistemine yakın bir lokasyon tercih edilmelidir.
b) İhtiyaç olan yedeklilik sistemine uygun olarak UPS ve Jeneratör kullanılmalıdır.
c) Enerji gereksimi formül kullanılarak yaklaşık olarak hesaplanabilir:

4- Havalandırma, Soğutma ve İklimlendirme Sistemleri:
Data Center’larda klima ünitelerinin ve personel ihtiyacı için temiz su sistemi ile, atık su sistemlerinin mevcut olması gereklidir.

Data Center’ın kurulacağı bina, bina içindeki bölüm ve ölçeğine uygun olarak kullanılacak soğutma sistemine karar verilmelidir. En çok kullanılan soğutma sistemi seçenekleri:
1: Sıcak/Soğuk koridor çözümleri
2: Açık hava sistemleri
3: Kaset sistemiyle merkezi soğutma
4: Duvara monte (split) klima sistemleri
5: İçersinde soğutma ünitesi olan kabinler
6: Sıvı ile soğutulan kabinler

5- Güvenlik:
Data Center’larda birkaç aşamalı güvenlik sistemi planlanmalı ve uygulanmalıdır. Bunlar:
a) Bina Dışı güvenliği: Otoparklar dâhil tüm giriş çıkışların kontrollü olarak yapılması, kamera sistemiyle takibi
b) Bina İçi güvenliği: Giriş kontrol kartları ile, belirli alanlara girişlere sadece belirli zamanlarda izin verilmesi. Personel giriş/çıkışlarının ve personelin de girebileceği alanlara yetkilendirme yapılması.
c) Data Center iç güvenliği: Operasyon merkezince planlanmış şekilde giriş/çıkış yapılabilmelidir. Kabinetlerde kilit mekanizması kullanılmalı, ihtiyaç halinde kamera konulması da düşünülmelidir. Data Center’a giriş için biometrik (parmak izi, retina..) okuma sistemleri kullanılmalıdır.

6- Telekom Bağlantısı:
Data Center’ın kurulacağı lokasyonun hızlı internet bağlantısı bulunabilen ve tercihen en az iki ayrı Telekom operatörünün hizmet verebildiği (binaya kadar fiber kablo gelen sistemlerin mevcut olduğu) bir yer olması çok önemlidir. Alınacak bant genişliğinin de, müşterilerin ihtiyacı göz önüne alınarak tercih edilmesinde büyük yarar vardır.

7- Yangın Sistemleri:
Data Center’larda olası yangın çıkma ihtimaline karşı 2 sistem oluşturulmasına ihtiyaç vardır:
1- Yangın Önleme & Yangın Alarm sistemleri
2- Yangın Söndürme
Yangın Önleme sistemleri, detektörler, manüel arama noktaları, alarm noktaları ile yangına dayanıklı kablolar ve tüm bunları bir arada tutan bağlantı cihazlarını içermektedir.
Yangın söndürme sistemleri için, su, köpük, halon gazı, inergen & FM200 sistemler ile oksijen azaltma metodu kullanılabilmektedir. Cihaz olmayan genel mekânlar için, maliyeti nispeten düşük olan su veya köpükle yangın söndürme sistemleri tercih edilebilir. Data Center’larda en çok tercih edilen yöntem, FM200 gazı ile söndürmedir. FM200, Inergen, Nitrojen, Argon & Karbon Dioksit gazlarının karışımından oluşmaktadır. Oksijen düzeyini yüzde 15’e düşürerek yangını söndürmektedir. FM200, kimyasal olarak heptafluropropane olarak bilinir. FM200, yangını yüzde 80 kimyasal etki, yüzde 20 de iletken olmayan buhar ile söndürmektedir, bu nedenle elektriksel sistemleri etkilememektedir. FM200 gazı odaya yayıldığında, oksijen oranı personelin odada bulunabileceği düzeydedir.

8- Kablolama Sistemleri:
Önerilen kablolama çözümleri, bakır sistemler için Cat6A, cat6 ve Cat5e ile, fiberoptik multimode OM3 veya 50 mikron/62.5 mikron ile, single mode ürünlerdir.
Data Center’lar klasik ofis kablolama sistemlerine oranla kablolamanın çok yoğun olarak (metrekare’ye göre kullanılan kablo miktarının çok yüksek olması) kullanılmasına ihtiyaç olan yerlerdir. O nedenle, aşağıdaki unsurlara dikkat edilerek kablolama sistemi oluşturulmalıdır:
– Kabloların geçeceği tavaların, soğutma sistemini engellemeyecek şekilde tasarlanıp uygulanması gereklidir.
– Data Center kurulumu yapılıp devreye alındıktan sonra, yapılacak eklemeler/değişikliklerin minimum sürede yapılması arzu edilir. O nedenle, Data Center içersinde gerek fiber gerekse bakır kablolama sistemlerinin sonlandırılması için vakit kaybına gerek olmayan, tak/çalıştır’a uygun ürünlerin (MPO sonlandırılmış fiber optik ürünler ile RJ/21 veya RJ-45/RJ-45 sonlandırılıp test edilmiş hazır kablolar) kullanılması tavsiye edilmektedir.
– Kullanılacak kablolama için minimum yer tahsisi tercih edilmektedir, bu nedenle yatay kablo düzenleyicilerine gerek bırakmayan açılı patch paneller ile 1U yükseklikte 48 fiber veya 4U yükseklikte 288 sonlandırılmasına imkân sağlayan fiber optik patch paneller tercih edilebilir.
– Data Center içersinde mümkün olduğunca modüler bir yapı oluşturularak, olası arızalardan / ekleme & değişimlerden minimum bölümün etkilenmesini sağlamak amaçlanmalıdır. Bu nedenle Data Center içersinde ana network cihazlarından direk olarak sunuculara bakır kablolama ile ulaşılması yerine, sunucu bağlantılarının toplandığı bir ara nokta oluşturularak, bu ara nokta ile merkez arasında fiber çekilmeli; ara noktadan sunuculara bakır kablolama tercih edilmelidir. Bu sayede herhangi bir sunucuda yapılan işlemler esnasında sadece ilgili sunucu ile en fazla bağlı olduğu ara bağlantı noktası etkilenir; diğer ara noktalar ve ana bağlantı noktası etkilenmeden çalışmayı sürdürür.

9- Diğer Hususlar:
Data Center tasarımı yapılırken, yukarıda değindiğimiz hususlar dışında dikkat edilmesi gereken diğer konular şunlardır:
a) Süreklilik (Tier): Data Center’ların 7/24 sürekliliği, Tier kademeleriyle ölçülmektedir. Tier 1 sistemlerde, tek enerji ve soğutma dağıtım sistemi mevcut olup, yükseltilmiş döşeme yüksekliği 300 mm, yük taşıma kapasitesi 420 kg/m² hesaplanır. Operasyon sürekliliği yüzde 99.671 (28.8 saat çalışmama süresi/yıl)’dir. En üst kademe olan Tier 4 ise, yüzde 100 yedekli ve çift enerji ve soğutma sistemi içermektedir. Yük taşıma kapasitesi çok daha yüksek olup, Operasyon sürekliliği yüzde 99.995 (0.4 saat çalışmama süresi/yıl)’tir.
b) Yükseltilmiş Döşeme sistemleri: Soğutma sisteminin ve/veya kabloların tabandan geçmesi tasarlanan sistemlerde, yükseltilmiş döşeme sistemi kullanılmaktadır. Kullanılacak yere uygun olarak, 300 mm ile 800 mm arasında tasarlanabilir.
c) Bina ağırlık taşıma kapasitesi: Data Centerın oluşturulacağı alanda, küçük bir bölümde oluşacak yük miktarı oldukça fazladır. Bu nedenle, Data Center’ın tasarlanacağı bölgenin deprem riski de göz önüne alınarak, binanın ve zeminin hem deprem dayanıklılığı, hem de Data Center’ın oluşturacağı ağırlığa dayanıp dayanmayacağı tespit edilmeli, gerektiği takdirde binaya ilave taşıyıcı sistemler eklenmelidir.
d) Kabinetler: Özelikle sunucuların konulduğu kabinetler, Data Center soğutma çözümünü destekler yapıda ve konulacak cihaz ağırlığını taşıyacak kapasitede olmalıdır. Özellikle sıcak/soğuk koridor uygulamalarının yapılan yerlerde kullanılacak kabinlerin ön kapı perforasyon oranı yüzde 70 ve üzerinde olmalıdır. Eğer imkân var ise, ön kapılar kullanılmamalı, cihaz takılı olmayan kabin bölümleri kapatma panelleriyle kapatılarak soğutmadan maksimum verim alınmaya çalışılmalıdır

Data Center, bilgisayar sistemleri ve bunlara ait haberleşme ve depolama cihazları gibi ürünlerin bulunduğu tesistir. Tesislerde genellikle yedek yüklü güç üniteleri, aşırı yükü kaldırabilecek, yedekli çalışan, haberleşme cihazları, bağlantı elemanları, çevre kontrol ve yönetim araçları (Örn: iklimlendirme, yangın ikaz) ve güvenlik araçları bulunmaktadır. Büyük veri merkezleri, endüstriyel operasyon olarak görülür ve elektrik tüketimleri küçük bir kasaba kadar olabilmektedir. Ayrıca bazen egzoz dumanı nedeniyle hava kirliliğine etkisi hatırı sayılır ölçülere ulaşmaktadır.

Data Center Hakkında
Bilgi Teknolojisinin hızla gelişmesi, veri depolama ve veri transferi teknolojilerinin de gelişmesine neden olmaktadır. Bu teknolojilerin gelişmesi doğal olarak paralel sektörleri de bir hayli etkilemektedir. Konu bilgi ve veri olunca güvenlik, kontrol, enerji ve soğutma sistemlerinin verimli kullanılması gibi konular öne çıkmaktadır. Dolayısıyla veri merkezlerine ve bağlı olarak koridor uygulamalarına olan ilgi giderek artmaktadır. Böyle bir durumda dikkat edilmesi gereken en önemli hususlar; dizaynın en ideal şekilde yapılması ve olası genişlemenin planlanmasıdır.
Baştan her ne kadar pahalı bir yatırım olarak görülse de düzgün çalışan bir Data Center kısa bir süre sonra faydalı bir yatırım olduğunu ispatlar.

Datacenter uygulamalarında kablolamadan ortam izlemeye kadar her konuda aktif ve pasif cihazların korunması, düzenlenmesi ve soğutulması en önemli konular olarak sayılabilir. Hedef her zaman en verimli olanı tasarlayıp ideal düzeyde çalıştırmaktır.

Neden Data Center odalari’na İhtiyaç Duyarız?

Aşağıda sıralanmış maddeleri Data Center odalari’na duyulan ihtiyacın nedenleri olarak sıralayabiliriz:
»    Yüksek internet hızı ve kapasitesi.
»    Gelişmiş elektrik altyapısı ve yedekli güç sistemi.
»    Güvenlik.
»    Profesyonel soğutma.
»    Çevre izleme ve kontrol.

Sistem Odasının Yeri:
- Odanın üstünden veya altından su borusu, kalorifer borusu geçmemeli ve üstünde wc ya da lavabolu bir oda ya da çatı olmamalı.

- Su ya da böcek baskını gibi nedenlerden ve gerek pasif soğutmanın sağlanabilmesi gerekse rutubetsiz bir ortam olması için kapalı ve  havasız bodrum katlarında olmamalı.
  Havadaki nem oranının aşırı yükselmesi veya düşmesi bilgisayar sistemlerine zarar verebilir. Nemin çok az olması, statik elektrik yüklenme ve aktarımlarını arttırarak manyetik teyp ve benzeri bileşenlerde sorunlara yol açabilir.  Nem oranının çok yükselmesi ise, bilgisayar sistemlerinizin devrelerinde kısa devrelere  kadar uzanan sorunlara neden olabilir.  Söz konusu olumsuzlukların önlenebilmesi için yüksek güvenilirlik gerektiren ortamlarda nem düzeyi belirli sınırlar arasında tutulmalı ve  nem düzeyinin belirlenen sınırlar dışına çıkması durumunda alarm sistemleri devreye girmelidir.

  Su, bilgisayar sistemlerini çok hızlı bir biçimde çalışamaz hale getirebilir. Su ile gelebilecek olası tehlikelere karşı sistem odasına,  yükseltilmiş döşeme  altına su algılama dedektörleri yerleştirilmeli ve alarm sistemleri kurulmalıdır. Şayet binada bir sel tehlikesinden etkilenme ihtimali varsa ya da bina genelinde otomatik yangın söndürme düzeneği kurulu ise, sistem  odası zemin kat üzerindeki katlarda bir yerde kurulmalıdır.

- Aktif/pasif soğutma sağlanmalıdır. Aktif soğutma klima, havalandırma fanı gibi ekipmanlar kullanılarak yapılır. Sıstem odasından bina çıkışındaki klimanın dış ünitesine giden borunun mesafesi maximum sınırını aşmamalıdır. (Bu mesafe çoğu sistem odası klimaları için yatayda 20 m, dikeyde 7 m'dir)

- Pasif soğutmada ise oda sürekli güneş gören bir oda olmamalı. Pencere ve kapısı birlikte açıldığında hava akımı oluşacak şekilde olmalı. Oda kapısı iç içe çift kapıdan oluşmalı. İç kapı odayı dışardan tamamen yalıtmalı. Dış kapı mazgallı(demir parmaklıklı) olmalı, kapı üstünde ve altında (guvenliği bozmayacak şekilde) açıklık olmalı, kapıda ya da camda menfez olmalıdır. Klimalar bozulduğunda ya da yetersiz geldiğinde ya da odada zararlı gaz biriktiğinde sorun giderilene kadar acilen doğal yollarla soğutma ve havalandırma sağlanması için sistem odasının iç kapısının ve penceresinin karşılıklı açılarak en etkin havalandırmanın yapılması gerekir. Bunun için de pencere ve dış kapının gerektiğinde güvenliği bozmadan açık bırakılabilecek şekilde mazgallı olarak yapılması gerekir. Kapının dış tarafı mazgallı iç tarafı ise tamamen izolasyonlu olacak ve havalandırma için izalosyonlu kapı açık bırakılsa bile dış taraftaki mazgallı kapı güvenliği sağlamış olacaktır.

- Sistem yöneticisinin odası sistem odasına yakın olmalı. Sistem yöneticisinin sürekli sistem odasına gitmesi gerekeceğinden zamandan kazanması ve ara switchlere uğramadan direk ana switch'e bağlanabilmesi için sistem  odasının yakınında bulunmalıdır. Ayrıca bu sayede sistem yöneticisi sistem odası ve çevresindeki olağan dışı durumlardan da en kısa sürede haberdar olabilecektir.

- Sistem odası binasında yıldırımlara karşı paratoner kurulmalı ve kablolaması sistem odasından uzakta olmalı.
Yıldırımlar, ani gerilim dalgalanmaları yaratarak bilgisayar sistemlerine zarar verebilirler. Yıldırım paratonere çarptığı andan toprakla buluşana kadar akım geçen tüm yol güzargahı üzerinde büyük bir manyetik alan yaratır. Bunun etkisini en aza indirmek için, sistem odası, paratoner kablosunun geçtiği yere yakın olmamalıdır.

- Diğer binalardan gelen  fiber optik kablonun kolaylıkla sistem odasına giriş yolu bulunmalı. (Bu tip kabloları döşerken özellikle dik açı ile kıvrılmaları önlemeli, bunun için yaklaşık 5 cm yarıçaplı dairesel dönme ile bükülmeler sağlanmalıdır.)

- Deprem risklerini en aza indirmek için binanın depreme karşı dayanıklı olduğundan emin olunması ve çok yüksek katlarda bilgi işlem sistem odalarının tesis edilmemesi gerekmektedir.

- Sistem odaları, özellikle doğal gaz ve yanıcı bileşenlerin depolandığı yerlerden uzakta tesis edilmelidir. Patlama riskine karşı sistem odaları duvarları dayanıklı hale getirilmelidir.
 
- Telefon santrali ve telekom cihazları gibi dış unsurlar kesinlikle sistem odasına alınmamalı.

- Sistem odası büyüklüğüne ve cihazların ısı üretme miktarları göz önüne alınarak yedekli olarak çalışacak Hassas kontrollü (havanın yükseltilmiş taban altına üflenmesi) veya split klimaların temini yapılmalıdır. Kurulacak tertibatın kapasitesi, odada bulunan cihazların güç tüketimleri toplanarak belirlenir.  (10 KW güç tüketen bir kabinin ürettiği sıcaklığı düşürmek için de 10 KW soğutma kapasitesine ihtiyaç duyulmaktadır.)

- Önerilen Klimaların Restart (elektrik kesintilerinde kapanan klimanın elektrik geldiğinde herhangi bir müdahale olmadan tekrar çalışması.) özelliği bulunmalıdır.

- ANSI/TIA/EIA-942 standardı, soğutmada en öncelikli yapılması gereken çalışmayı, kabinlerin yerleşimlerinin düzenlenmesi olarak ortaya koymaktadır. Kabin yerleşimleri yapılırken kabin sıraları arasında soğuk ve sıcak hava koridorları oluşturmaya dikkat edilmelidir. Serverlar önden soğuk hava emip, arkalarından sıcak hava atacakları için kabin sıralarının yerleşimlerinde serverların önleri aynı koridorda, arkaları ise bir başka koridorda toplanmalıdır. Yükseltilmiş taban kullanarak zemindeki boşluğa soğuk hava basılmalı, soğuk hava koridoru olarak belirlenen kabin sıraları arasındaki koridorların zeminlerine yerleştirilecek ızgaralardan soğuk havanın yükseltilmiş zeminden çıkıp serverların önlerinden server içlerine emilmesine imkan verilmeli, server içinde ısınan sıcak havanın ise server arkasından sıcak hava için belirlenen koridora atılması sağlanmalıdır. Sıcak hava koridorunda toplanacak hava yükseleceği için bu koridorların tavanlarından bu hava emilerek soğutma düzeneğine tekrar soğutulmak üzere gönderilecek şekilde bir hava devri daim sistemi kurulmalıdır. Koridorlar arasında sıcak ve soğuk havanın karışmasına imkan verecek boşluklar bulundurulmamalıdır.

- Data ve elektrik kablolama düzeneği yükseltilmiş zeminin içinden yapılırken bunların kabin sıralarına dağıtımlarında data ve iletişim kablolarının sıcak hava koridoru altına yapılacak kanallarla, elektrik kablolarının da soğuk hava koridoru altına yapılacak kanallarla olacak şekilde planlama yapılmalıdır.

Sistem odalarında barındırılan sunucu ve diğer ekipmanların sağlıklı bir şekilde çalışabilmeleri için ortamın sıcaklığını, hava temizliğini, nemini, hava hareketlerini istenilen seviyelerde tutulması gerekmektedir. Küçük sistemlerin basit klima çözümleri ile soğutulması düşünülse de sistem odalarındaki cihazların güç tüketimleri ve cihaz yoğunluğunun zamanla artması ile birlikte hassas kontrollü klima sistemleri ve farklı tasarımların kullanılması gerekmektedir. Sistem odaları tasarlanırken, iklimlendirme sistemleri için seçilecek soğutma kapasitesi sistem odasındaki cihazların güç tüketimleri hesaplanarak belirlenir.

Sistem odalarında elektrik enerjisinin havayı ısıtmasından dolayı sıcaklık yükselir, bu yüksek sıcaklık elektronik cihazlarda işlev bozukluklarına neden olmaktadır. Ortam sıcaklığı kontrol edilerek sunucu parçaları üreticinin belirlediği sıcaklık değerlerinde tutulur. İklimlendirme sistemleri dönen alan havasını çiy noktasının altında soğutarak nemi kontrol ederler. Çok fazla nem ve su dâhili parçalar üzerinde yoğunlaşma oluşmasına neden olur.

Bunu en iyi şekilde ancak Sistem odası İklimlendirici hassas klima cihazıyla elde edebilirsiniz. En uygun Sistem odası İklimlendirici hassas klima cihazı fiyatı ve piyasa bulunan Sistem odası İklimlendirici hassas klima cihazı markaları içerisinde en kaliteli ve en uygun fiyatta  EKCGRUP LTD.ŞTİ  neden temin edebilir, bunun yanında Sistem odası İklimlendirici hassas klima cihazların servis ,periyodik bakım ve yedek parça  hizmeti konusunda da destek alabilirsiniz.